Pięć epok ludzkiego mózgu. Uczeni zidentyfikowali cztery punkty zwrotne w naszym życiu

28 listopada 2025, 11:58

Ludzki mózg przechodzi cztery poważne zmiany strukturalne, które wyznaczają pięć głównych epok jego życia, poinformowali naukowcy z University of Cambridge i University of Pittsburgh. Zmiany te służą różnym sposobom myślenia, dorastania, dojrzewania i ostatecznego schyłku. Badacze zauważyli je na obrazach z rezonansu magnetycznego z dyfuzją (DWI), wykonanych u 3802 osób w wieku od 0 do 90 lat.



Nowa symulacja Drogi Mlecznej jest 100 razy bardziej dokładna i 100 razy szybsza niż wcześniej

18 listopada 2025, 12:35

Japońscy naukowcy pracujący pod kierunkiem Keiyi Hirashimy z RIKEN iTHEMS zaprezentowali podczas konferencji superkomputerowej SC'25 przełomową technikę modelowania galaktyk. Po raz pierwszy udało się stworzyć symulację Drogi Mlecznej, która odwzorowuje zachowanie ponad 100 miliardów gwiazd w ciągu 10 tysięcy lat. Stworzony model łączy tradycyjne symulacje fizyczne z technikami sztucznej inteligencji, co pozwoliło uzyskać dokładność i szybkość niedostępną dla wcześniejszych modeli.


Zmienia się układ sił w świecie nauki. Chiny szybko umacniają swoją pozycję

10 listopada 2025, 09:43

Na czele międzynarodowych zespołów naukowych coraz częściej będą stali badacze z Chin, informują naukowcy z Uniwersytetów w Chicago i Wuhan. Amerykanie postanowili przewidzieć, jak zmieni się rozkład sił w światowej nauce w przyszłości. W tym celu najpierw wytrenowali model sztucznej inteligencji na 80 000 artykułów naukowych opublikowanych w najlepszych magazynach naukowych świata. Algorytm dowiadywał się z nich, kto był autorem pracy, kto stał na czele zespołu badawczego. Następnie przetestowano go na bazie danych OpenAlex, w której wymienionych jest niemal 6 milionów artykułów naukowych.


Szympansy zmieniają przekonania pod wpływem lepszych dowodów. Ty też tak potrafisz?

31 października 2025, 09:24

Szympansy mogą mieć z ludźmi jeszcze więcej wspólnego, niż nam się wydaje. W Science ukazały się właśnie wyniki badań wskazujących, że zwierzęta te potrafią racjonalnie myśleć i zmieniać swoje przekonania pod wpływem nowych informacji. Eksperymenty zostały przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Utrechcie, Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, University of St. Andrews, University of Portsmouth oraz Nsamba Island Chimpanzee Sanctuary.


Już łowcy-zbieracze kształtowali środowisko przyrodnicze Europy

24 października 2025, 10:26

Już neandertalczycy i mezolityczni łowcy-zbieracze wywierali znaczący wpływ na środowisko przyrodnicze Europy – ogłosił międzynarodowy zespół badaczy z Danii, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Holandii. Ich praca rzuca wyzwanie powszechnemu przekonaniu, że przed pojawieniem się rolnictwa ludzie wywierali jedynie minimalny wpływ na środowisko naturalne. Wynika z nich bowiem, że już pod koniec plejstocenu ludzie odgrywali znaczącą rolę w kształtowaniu szaty roślinnej.


Rewolucyjny implant pozwala na czytanie osobom, które utraciły wzrok w wyniku AMD

21 października 2025, 09:42

Rewolucyjna proteza PRIMA, stworzona przez firmę Science Corporation, umożliwiła ponowne czytanie osobom, które utraciły tę możliwość w wyniku zaniku geograficznego związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). Wszczepiony do oka elektroniczny implant połączony z okularami do rozszerzonej rzeczywistości umożliwił chorym na odczytanie liter z tablicy Snellena. A trzeba wiedzieć, że przed zabiegiem niektórzy z chorych nie widzieli nawet samej tablicy.


Gdzie jest granica wydajności komputerów kwantowych?

8 września 2025, 15:43

Komputery kwantowe, gdy w końcu staną się rzeczywistością, mają poradzić sobie z obliczeniami niemożliwymi do wykonania przez komputery klasyczne w rozsądnym czasie. Powstaje pytanie, czy istnieje granica wydajności obliczeniowej komputerów kwantowych, a jeśli tak, to czy można ją będzie w przyszłości przesuwać czy też trzeba będzie wymyślić zupełnie nową technologię. Odpowiedzi na nie postanowili poszukać Einar Gabbassov, doktorant z Instytutu Obliczeń Kwantowych University of Waterloo i Perimeter Institute oraz profesor Achim Kempf z Wydziału Fizyki Informacji i Sztucznej Inteligencji University of Waterloo i Perimeter Institute. Ich praca na ten temat ukazała się na łamach Quantum Science and Technology.


Metabolizm robotów – maszyny zyskają możliwość samodzielnej naprawy i replikacji

21 lipca 2025, 10:16

Roboty przeszły długą drogę. Od maszyn wykonujących serię z góry zaprogramowanych ruchów, po urządzenia uczące się, analizujące środowisko i samodzielnie podejmujące decyzje. O ile więc potrafią rozwijać swoją część logiczną, to element fizyczny pozostaje niezmienny. Robot to zamknięty system. Nie jest zdolny do naprawy czy dostosowania się do środowiska. Tymczasem prawdziwa autonomia robotów oznacza, że muszą one nie tylko samodzielnie myśleć, ale być w stanie podtrzymać swoje istnienie, mówi Philippe Martin Wyder.


Lektura szkolna z Babilonu – hymn opiewający miasto

6 lipca 2025, 08:00

Babilońska lektura szkolna. Zaginiony przez tysiące lat hymn opiewający chwałę Babilonu. Przed wiekami był on kopiowany przez dzieci w ramach nauki.


Niektóre zwoje z Qumran są starsze niż sądzono. Część powstała za życia autorów Biblii

6 czerwca 2025, 08:37

Połączenie tradycyjnych technik i sztucznej inteligencji może przynieść nowe, niezwykle ważne informacje na temat przyszłości. Niektóre ze zwojów znad Morza Martwego mogą być nawet o wiek starsze, niż sądzono, a część z nich może być kopiami, które powstały jeszcze za życia oryginalnych autorów. Do takich wniosków doszedł międzynarodowy zespół badawczy kierowany przez Mladena Popovicia z Uniwersytetu w Groningen. Naukowcy wykorzystali datowanie radiowęglowe, paleografię oraz model sztucznej inteligencji Enoch – to imię jednego z biblijnych proroków – do datowania zwojów.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy